کمبود یا عدم وجود عزت نفس پاشنه آشیل مدیران آینده!

عزت نفس یک سازه مرکزی در روانشناسی

هیچ می دونستین تقریبا 30 درصد از بچه ها درطول زندگی خود یه اختلال روانی قابل تشخیص رو تجربه می کنن و ممکنه تقریبا 70 تا 80 درصد از اونها مشاوره مناسبی دریافت نکنن و همین موضوع باعث میشه اختلالت چشمگیری در عملکردشون چه در مدرسه چه در جامعه و حتی در محیط خانواده ایجاد بشه؛ بدتر اینکه گاهی این مشکلات به عنوان دروازه ای برای رفتارهای بزهکارانه در جامعه عمل می کنه متاسفانه (Evans,Mullett,Weist,Frans,2005). در سال های اخیر بسیاری از رفتارهای ناسازگار مانند پرخاشگری، اضطراب، احساس پوچی و خودکشی به طور قابل توجهی در نوجوانان افزایش پیدا کرده و به نظر می‌رسد کمبود برخی مشاوره های روان‌شناختی دلیل اون باشه. براساس تحقیقات عدم عزت نفس یا کمبود اون از جمله عواملیه که اختلالات اون پیامدهای منفی اساسی به همراه داره (Kinicki and Kreitner, , 2007). عزت نفس یک سازه مرکزی در روانشناسی بالینی، رشدی، شخصیتی و اجتماعیه و نقش اون در عملکرد روانشناختی برای نزدیک به یک قرن مورد مطالعه قرار گرفته (Greenier, Kernis and Waschull, 1995) . البته حواسمون باشه اهمیت عزت نفس اغلب تا حدی مبالغه می شه که عزت نفس پایین رو علت همه بدی ها و عزت نفس بالا رو علت همه خوبی ها می دونن (Manning, Bear and Minke, 2006).

عزت نفس چیست؟!

ویلیام جیمز (1890) “عزت نفس” رو به عنوان احساس ارزشمندی تعریف کرده که از برآورده کردن مداوم انتظارات برای فعالیت‌های ارزشمند شخصی ناشی می‌شه. به زبان ساده “عزت نفس” یعنی برای خود ارزش قائل شدن، عزت نفس یعنی به خود احترما گذاشتن و خود رو دوست داشتن. به عبارت دیگه هر کس باید خود رو بالاتر از هر شخص یا چیز دیگری دوست داشته باشه یا حداقل به اندازه یکسان، روزنبرگ (1965) یکی از پیشگامان در این حوزه، اظهار داشته که عزت نفس به ارزیابی مثبت کلی فردی از خود اشاره داره. وی افزوده: عزت نفس بالا عبارت است از اینکه فرد به خود احترام بگذاره و خود را شایسته بدونه. به همین ترتیب، سدیکیدس و گرس (2003) بیان کردن که عزت نفس به ادراک یا ارزیابی ذهنی فرد از ارزش خود، احساس احترام به خود و اعتماد به نفس و میزان مثبت یا مثبت بودن فرد اشاره داره. واقعا تا به حال به این موضوع فکر کردین چقدر به فرزندان مون مهارت عزت نفس داشتن رو یاد دادیم تا به خودشون احترام بگذارن؟! خودشون رو دوست داشته باشن؟! البته که لازمه قبلش خودمون همین مهارت رو یاد گرفته باشیم تا بتونیم به فرزندان مون هم یاد بدیم. وقتی ما به عنوان پدر یا مادر می گیم من همه زندگیم رو وقف بچم کردم!! عزت نفس داریم؟؟ از همه لذت ها و فراغت های خودم گذشتم به خاطر بچه ها!! نشونه عزت نفس داشتنه؟؟ من همه چیم رو گذاشتم برای اینکه بچه هام آینده ی خوبی داشته باشن؟؟ اینها همه خود رو خورد و خاکشیر کردنه!! اونوقت چه انتظاری داریم اینها خود دوست داشتن رو یاد بگیرن؟! و چه بسیاری از گرفتاری هائی که بعد گریبانگیرشون میشه به خاطر همین موضوع!!

چگونه عزت نفس را در خورد و مدیران آینده پرورش دهیم؟!

اجازه بدین یه ارزیابی از خودمون داشته باشیم ببینیم وضعیت مون درچه حاله در مورد اینکه چقدر عزت نفس داریم. برای این کار از مقیاس روزنبرگ استفاده می کنیم. لطفا به جملات زیر از 1 تا پنج نمره بدین بدین شکل که اگه خیلی قبول دارین عدد 5 و به همین ترتیب تا صفر اگه اصلا قبول ندارین:

من احساس می‌کنم که حداقل بر مبنای یکسان با دیگران، فردی ارزشمند هستم.
من احساس می کنم یک سری ویژگی های خوب دارم.
در مجموع، من تمایل دارم که احساس کنم یک انسان همیشه پیروز هستم.
من هم مانند بسیاری از افراد دیگر قادر به انجام کارها هستم.
احساس می کنم چیزهای زیادی افتخار کردن دارم.
نسبت به خودم نگرش مثبت دارم.
در کل از خودم راضی هستم.

خب اگه مجموع امتیازات شما هرچه قدر به 35 نزدیک تر باشه نشون دهنده بالاتر بودن عزت نفس شماست و هرچه قدر به 7 نزدیک باشه نشون دهنده پائین تر بودن اونه. البته باسد دقت کنیم که احساس فراگیر عزت نفس پایین ممکنه با سایر شرایط سلامت روان مانند افسردگی در ارتباط باشه. اما برای بهبود عزت نفس این راه ها پیشنهاد میشه:

شفقت به خود را تمرین کنید.
افکار منفی را بپذیرید، بشناسید و شناسایی کنید.
قضاوت در مورد خود را اصلاح کنید.
افزایش فعالیت های بدنی خود را در اولویت قرار دهید.

یادمون نره مزایای عزت نفس برای هر فردی منحصر به فرده، اما طبق تحقیقات، به نظر می رسه عزت نفس بالا موفقیت و رفاه رو در حوزه های زندگی مانند روابط، کار و سلامت پیش بینی می کنه – به ویژه در فرهنگ هایی که به فردیت اهمیت می دن. دکتر دیبلر توضیح می ده که علاوه بر این، زمانی که فرد با استرس، اضطراب، چالش ها یا ناملایمات مواجه می شه، احساس قوی عزت نفس اغلب با مهارت های مقابله ای خوب همراهه که منجر به انعطاف پذیری می شه. دکتر سامتون خاطرنشان می کنه که احساس قوی عزت نفس می تونه الهام بخش رشد باشه. اون توضیح می ده که افرادی که دارای حس مثبت عزت نفس هستن، “احتمال بیشتری داره که خود رو در موقعیت های چالش برانگیز قرار بدن و روابط جدید رو دنبال کنن. در واقع این تجربیات فرصتی برای رشد روانی فراهم می کنه.

برای بهبیود عزت نفس چی بخونیم؟

کتاب در مورد عزت نفس:

کتاب شش ستون عزت نفس ناتانیل براندن
کتاب روانشناسی عزت نفس ناتانیل براندن
کتاب عزت نفس (تحقیقات، نظریه‌ها و کاربرد) نوشته کریستوفر مراک
کتاب عزت نفس و معمای کمبود حرمت نفس (این کتاب مجموعه‌ای از مقالات است که توسط باومایستر، ویرایش شده است.)
۵۰۱ ways to boost your child’s self-esteem
Breaking the chain of low self-esteem

مقالات در مورد عزت نفس:

Changing self-esteem in children and adolescents: A roadmap for future interventions , Arjan E.R. Bos, Peter Muris, Sandra Mulkens and Herman P. Schaalma , September 2006 Netherlands Journal of Psychology
Introduction to the Psychology of self-esteem, Ahmed M Abdel-Khalek, Alexandria University, ISBN: 978-1-53610-294-9, 2016 Nova Science Publishers, Inc.
The self-esteem, goal orientation, and health-related physical fitness of active and inactive adolescent students, Edel RandlesDepartment of Health & Leisure Studies, Institute of Technology Tralee, Tralee, Ireland, Cogent Psychology, Volume 4, 2017 – Issue 1.
Effectiveness of life skills training on increasing self-esteem of high school students, Esmaeilinasab, Maryam, Malek Mohamadi, Davoudb, Ghiasvand, Zahrac Bahrami, Somayeh, Procedia – Social and Behavioral Sciences 30 (2011) 1043 – 1047
Du H, King RB, Chi P. Self-Esteem and Subjective Well-Being Revisited: The Roles of Personal, Relational, and Collective Self-Esteem. PLOS ONE. 2017;12(8).
Body Neutrality. University of Washington Tacoma. Accessed 7/11/2022.
Physical Activity. World Health Organization. Accessed 7/11/2022.
How to Create Healthy Boundaries. University of Kentucky. Accessed 7/11/2022.
Positive Reframing and Examining the Evidence. Harvard University. Accessed 7/11/2022.
Kelly JD 4th. Your Best Life: Managing Negative Thoughts-The Choice is Yours. Clin Orthop Relat Res. 2019;477(6):1291-1293.
Self-Esteem. Mind. Accessed 7/11/2022.
Abdel-Khalek, A. Introduction to the Psychology of Self-Esteem. Nova Science. 2016;1(1-23).
The Scientific Benefits of Self-Compassion. Stanford Medicine. Accessed 7/11/2022.
Zamani Sani SH, Fathirezaie Z, Brand S, et al. Physical Activity and Self-Esteem: Testing Direct and Indirect Relationships Associated with Psychological and Physical Mechanisms. Neuropsychiatr Dis Treat. 2016;12:2617-2625.